Mięsaki. Mięsaki tkanek miękkich u osób dorosłych (z wyjątkiem nowotworów żołądkowo-jelitowych) są rzadkimi nowotworami: w Europie rocznie stwierdza się je tylko u 4-5 osób na 100 000. Ogólnie rzecz biorąc, mężczyźni mają nieco wyższe ryzyko wystąpienia MTM niż kobiety, a diagnoza stawiana jest częściej u pacjentów w Rak podstawnokomórkowy skóry jest najczęstszym rodzajem nowotworu skóry. Choć nie jest on zwykle groźnym dla życia, konieczne jest wczesne rozpoznanie i leczenie tego rodzaju raka skóry. W tym artykule dowiesz się o przyczynach, objawach, sposobach zapobiegania oraz możliwościach leczenia raka podstawnokomórkowego skóry. Pacjent jest kotem wychodzącym, żyjącym na wsi z 11 innymi kotami i psem. Wcześniej nie stwierdzono u niego żadnych chorób skóry. Z historii choroby, w którą zaopatrzony był właściciel kota, oraz z wywiadu wynikało, że problem z uszami trwa już od około roku. Herszt trafił wówczas do lecznicy z powodu krost i rumienia skóry Rak płaskonabłonkowy skóry jest częściowo zbudowany z komórek, które ulegają rogowaceniu. Najbardziej dojrzała postać tego nowotworu była wcześniej określana jako rak kolczystokomórkowy skóry. Ten typ raka jest drugim co do częstości występowania nowotworem skóry. Czynnikami, które wpływają na powstanie i rozwój raka Przeszukaj zdjęć Rak Kolczystokomórkowy Skóry Obrazy i obrazów na licencji royalty-free w iStock. Znajdź wysokiej jakości zdjęcia, których nie znajdziesz nigdzie indziej. Dịch Vụ Hỗ Trợ Vay Tiền Nhanh 1s. Nowotwory skóry stanowią aż 30% wszystkich nowotworów u psów. Jakie są ich przyczyny? Jak wygląda droga od pierwszej wizyty do rozpoczęcia leczenia? Jakie są najczęściej występujące rodzaje raka skóry u psa? Odpowiedzi na te i wiele innych pytań znajdziesz w naszym poradniku. Przyczyny raka skóry u psa Nie do końca wiadomo, co dokładnie wywołuje chorobę, ale dzięki badaniom naukowym udało się ustalić kilka czynników, które mogą wpływać na jej rozwój. W większości przypadków rak jest wywoływany przez spontanicznie zachodzące mutacje w genach. By rozwinął się nowotwór, nie wystarczy jedna nieprawidłowość, trzeba licznych defektów w chromosomach i molekułach genetycznych – właśnie dlatego choroba nowotworowa zarówno u ludzi, jak i u zwierząt najczęściej pojawia się w podeszłym wieku. Coraz więcej wiadomo o czynnikach środowiskowych, które są odpowiedzialne za rozwinięcie się raka. Wśród nich wyróżniamy między innymi czynniki biologiczne, czyli: wirusy i drobnoustroje chorobotwórcze, pasożyty oraz hormony. Drugą, ważną grupą są czynniki chemiczne, do których można zaliczyć przede wszystkim: barwniki, metale ciężkie, środki konserwujące oraz związki toksyczne. To nie jedyne przyczyny środowiskowe, poza tym istotne są również czynniki fizyczne, między innymi promieniowanie UV. Kto jest najbardziej narażony? Czy rasa ma znaczenie? Tak samo, jak w przypadku każdej innej choroby nowotworowej najbardziej narażone są starsze osobniki. Jednak rasa zwierzaka również nie jest bez znaczenia. Według najnowszych wyników badań część psów może być bardziej narażona na rozwinięcie się danego typu nowotworu skóry. Na przykład rak płaskokomórkowy najczęściej występuje wśród beagli, dalmatyńczyków i whippetów. Z kolei podstawnokomórkowy jest diagnozowany przede wszystkim u owczarków szetlandzkich oraz pudli. Jedną z najbardziej narażonych ras jest golden retriever, ponieważ dotyczy go zwiększone ryzyko zachorowania na aż 5 rodzajów raka skóry u psa, w tym: guz mieszków łojowych;włókniak;guz z komórek tucznych;ziarniak grzybiasty;histiocytoza złośliwa. Do innych ras, u których często diagnozuje się tego typu nowotwory, należą bokser, siberian husky i labrador. Rak skóry u psa – objawy Objawy nowotworu skóry mogą się różnić w zależności od rodzaju i lokalizacji guza. Pierwszym zauważalnym symptomem jest pojawienie się zmiany skórnej. Właśnie dlatego niezwykle ważne jest codzienne oglądanie swojego psa, szczególnie jeśli posiada on długą sierść, w której ciężej dostrzec wszelkie nieprawidłowości. Jak wygląda rak skóry u psa? Zdjęcia, które znajdziesz w internecie, przedstawiają różne rozmiary i kształty guzów. Nigdy nie próbuj sam diagnozować swojego pupila! Każda zmiana powinna zostać zbadana przez lekarza weterynarii! Niektóre nowotwory skóry mogą wywoływać stany zapalne oraz krwawienia. Objawami, które często towarzyszą chorobie, są: swędzenie;nadmierne wylizywanie zmiany;apatia i zmęczenie. Rozpoznanie nowotworu skórnego. O badaniu histopatologicznym Na początku wizyty weterynarz przeprowadza wywiad z opiekunem i bada zmianę palpacyjnie. Czekając na badanie, przypomnij sobie, kiedy dokładanie pojawiły się wszystkie objawy, by lekarz miał możliwie jak największą wiedzę na temat twojego pupila. Podczas oględzin możliwe jest ustalenie, czy guz jest związany z naskórkiem, skórą właściwą czy tkanką podskórną, a także czy zmiana w skórze jest pojedyncza czy rozsiana. Ostateczną diagnozę stawia się dopiero po otrzymaniu wyników badania histopatologicznego. Chociaż badanie laboratoryjne krwi nie jest kluczowe do postawienia rozpoznania, zawsze powinno być wykonane. Pozwala ono ocenić ogólny stan pacjenta i zweryfikować, czy nie pojawiły się objawy wywoływane przez niektóre typy nowotworów. Niezwykle ważne są badania obrazowe. Badanie radiologiczne klatki piersiowej wykonuje się przede wszystkim w celu ocenienia stadium zaawansowania choroby nowotworowej. Bywa niezwykle przydatne także w przypadku guzów naciekających oraz zamian zlokalizowanych blisko kości. USG jamy brzusznej, a w szczególności śledziony, wątroby i nerek jest wykorzystywane do oceny stopnia zaawansowania raka skóry u psa w przypadku występowania guzów składających się z komórek tucznych. Poza tym obydwa badania pozwalają ocenić stan węzłów chłonnych. Biopsja aspiracyjna cienkoigłowa to najważniejsze badanie w przypadku zmian na skórze psa. W zależności od rodzaju i lokalizacji zmiany pozwala ona na ostateczną diagnozę lub określenie stopnia złośliwości nowotworu skóry. Badania kliniczne są niezwykle ważne w diagnostyce i absolutnie nie powinno się z nich rezygnować. Leczenie nowotworu u psa W przypadku pojedynczych zmian skórnych najlepsze efekty daje leczenie chirurgiczne. Niestety całkowite usunięcie zmiany nowotworowej skóry może okazać się niemożliwe w przypadku guzów naciekających lub w sytuacji, kiedy przed zabiegiem przeoczono przerzuty. Czasem zdarza się, że zmiana zostanie usunięta ze zbyt małym marginesem bezpieczeństwa, co skutkuje wznową i rozrostem nowotworu. W przypadku, kiedy chirurgiczne leczenie guza skóry okazuje się niewystarczające, lekarze zwykle zalecają chemioterapię. Część nowotworów jest całkowicie odpornych na działanie cytostatyków, inne reagują dobrze na wybrane z nich. Tego typu leczenie bardzo obciąża organizm, dlatego w przypadku pacjentów w podeszłym wieku i ogólnym złym stanie może okazać się niemożliwe do przeprowadzenia. Radioterapia jest trudnodostępna w Polsce, w związku z czym stosuje się ją niezwykle rzadko. Poza wyżej wymienionymi metodami niezbędne jest stosowanie dodatkowego leczenia, które wzmocni organizm pacjenta, zalicza się do nich między innymi płynoterapia. Rokowania. Jakie są szanse na wyleczenie? Istnieją różne rodzaje raka skóry u psa i każdy z nich jest inny, w związku z czym nie sposób jednoznacznie określić szans na wyleczenie. Wcześnie leczone guzy o charakterze łagodnym zwykle nie powracają po ich wycięciu, ale przy niektórych nowotworach dających przerzuty rokowania są ostrożne. Nie bez znaczenia jest również wiek psa, młody zwierzak ma o wiele większe szanse na przeżycie chemioterapii i całkowite wyleczenie. Rodzaje nowotworów skóry Rak skóry u psa może atakować różne tkanki i przybierać różnorodne formy. Najczęściej spotyka się łagodne nowotwory, które nie dają przerzutów. Wśród nich wyróżnia się przede wszystkim: raka podstawnokomórkowego;tłuszczaka;brodawczaka;histiocytomę skórną. Złośliwe nowotwory skóry występują dwa razy rzadziej, są to między innymi: czerniak;mięsak;rak płaskonabłonkowy;guz komórek tucznych. Rak płaskonabłonkowy skóry u psa Ten złośliwy typ nowotworu stanowi ok. 5% wszystkich zachorowań na raka skóry u psa. Zmiany zwykle pojawiają się w miejscach słabo owłosionych, które są narażone na działanie promieniowania UV, czyli na kończynach, mosznie, nosie, palcach oraz wargach, jednak zdarzają się przypadki guzów w jamie ustnej. Najczęściej przybiera formę pojedynczej, wrzodziejącej zmiany, ale wraz z rozwojem choroby pojawia się owrzodzenie i krwawienie. Kluczowe jest szybkie usunięcie guza, a w przypadku, kiedy nie jest to możliwe, stosuje się krioterapię lub miejscową chemioterapię. Mastocytoma, czyli guz z komórek tucznych Mastocytoma stanowi aż 20% wszystkich zachorowań na nowotwór skóry u psa. Chociaż dotyka głównie starszych osobników, zdarza się, że diagnozuje się ją nawet u kilkumiesięcznych szczeniąt. Zmiany o niskim stopniu złośliwości zwykle są pojedyncze i wolno rosną, natomiast agresywne guzy często występują mnogo oraz charakteryzuje je szybki przyrost. Wspólną cechą dla wszystkich zmian tego typu jest czerwone ubarwienie spowodowane wydzielaniem się to nie jedyny skutek działania tej substancji, wywołuje ona również takie objawy, jak: niedokrwistość;owrzodzenie żołądka;wymioty;czarne stolce;perforację jelita. Podstawą leczenia jest usunięcie zmiany w obrębie zdrowej tkanki z odpowiednim marginesem bezpieczeństwa. Dodatkowo stosuje się również chemioterapię i radioterapię. Mięsaki tkanek miękkich Mięsaki tkanek miękkich stanowią ponad 20% wszystkich nowotworów złośliwych skóry. Głównie występują u psów w średnim i starszym wieku. Guzy tego typu często osiągają duże rozmiary i dają przerzuty do odległych narządów wewnętrznych, jak np. żołądek, śledziona czy wątroba. Nierzadko wrastają w okoliczne tkanki miękkie, co utrudnia ich chirurgiczne usunięcie i zmniejsza szanse na całkowite wyleczenie zwierzaka. Guz mieszków włosowych i gruczołów łojowych Rak skóry u psa może wywodzić się również z komórek budujących mieszki włosowe czy gruczoły łojowe. Większość z nich ma charakter łagodny, z wyłączeniem gruczolakoraków, które są złośliwe i wymagają natychmiastowej interwencji chirurgicznej. Występuje często u psów w starszym wieku, ale zdarzają się również przypadki zachorowań wśród młodszych pacjentów. Bezwłose guzy przybierają różne kształty i rozmiary w zależności od stopnia zaawansowania choroby. Profilaktyka. Jak zmniejszyć ryzyko zachorowania na raka skóry u psa? Rak skóry u psów powstaje w wyniku licznych mutacji zachodzących w chromosomach i molekułach genetycznych. Co prawda nie da się całkowicie wyeliminować ryzyka zachorowania, ale można znacznie je zmniejszyć. Podstawą profilaktyki powinna być ochrona zwierzaka przed szkodliwym promieniowaniem UV. Pies nie powinien wychodzić w godzinach najsilniejszego nasłonecznienia, warto również pamiętać, by nie strzyc pupila zbyt krótko i stosować kremy ochronne z filtrem UV dla zwierząt. Poza tym należy zadbać o to, by czworonóg nie miał dostępu do żadnych substancji toksycznych oraz spożywał wysokiej jakości karmę. Nie zawsze da się zapobiec zachorowaniu, ale dzięki regularnej kontroli skóry można szybko zauważyć zmiany i rozpocząć leczenie, co znacznie zwiększa szanse zwierzęcia na przeżycie. Pamiętaj, że aż 2/3 zmian guzów u psów to zmiany o charakterze łagodnym, które leczy się stosunkowo łatwo. Rak skóry u psa to nie wyrok. Jeśli zauważysz o swojego pupila guzek, nie przejmuj się. Przede wszystkim może być to zmiana dermatologiczna, a nawet jeżeli twój zwierzak zachorował na nowotwór, nie musi to oznaczać smutnego zakończenia. Guzy mogą być łagodne i złośliwe, a szanse na całkowite wyleczenie każdego z nich mogą różnić się od siebie. Pamiętaj, że im wcześniej udasz się do lekarza, tym większe prawdopodobieństwo, że twój pupil wyzdrowieje! Ropne zapalenie skóry z ang. Pyoderma (z greckiego: “pyo“ – ropa i “derma“ – skóra) to problem często występujący u psów. Zwykle są to zmiany wtórne do innego procesu chorobowego skóry, dlatego też w przypadku ropnego zapalenia skóry konieczne jest zawsze określenie przyczyny pierwotnej. Istnieje wiele różnych postaci ropnego zapalenia skóry w zależności od okolicy, głębokości czy obrazu klinicznego i każda z tych postaci ma swoją odrębną nazwę. Odzwierciedla to wiele różnych „twarzy”, jakie może przybrać ta choroba skóry, oraz możliwe trudności w postawieniu rozpoznania. W procesie diagnostycznym, opracowywaniu planu postępowania i długości leczenia najbardziej przydatna jest tradycyjna klasyfikacja ropnych zapaleń skóry w zależności od głębokości zmian. Ryc. 1: W przebiegu zmian w powierzchownym ropnym zapaleniu widoczne są grudki, krosty, strupy, kryzki naskórkowe i przebarwienia.; Zdjęcie: dr C. Lorente Ropowica powierzchniowa obejmuje naskórek określonej okolicy ciała, np. fałdy skórne, przestrzenie międzypalcowe i międzyopuszkowe. W jej przebiegu występuje świąd, rumień, wysięk, nieprzyjemny zapach, ale także mogą pojawić się znacznie poważniejsze zmiany takie jak nadżerki i owrzodzenia. Leczenie ropowicy powierzchownej opiera się na stosowaniu miejscowych środków antyseptycznych oraz kontrolowaniu nasilenia świądu i zapalenia. Ropowica powierzchowna może obejmować naskórek, górne warstwy skóry właściwej oraz mieszki włosowe. Charakterystyczne zmiany w przypadku ropnego zapalenia skóry tego typu to: łysienie, grudki, krosty, kryzki naskórkowe, łuszczenie, strupy i często świąd. Leczenie, oprócz leczenia przyczyny pierwotnej, polega na stosowaniu miejscowych środków antyseptycznych i antybiotyków miejscowych lub ogólnoustrojowych. Ropowica głęboka obejmuje wszystkie warstwy skóry, w tym warstwę środkową i głęboką skóry właściwej i mogą się rozprzestrzeniać nawet do tkanki podskórnej. Zmiany są na ogół bolesne, najczęściej są to: wypełnione ropą pęcherze, guzki, miejscowe obrzęki, wyłysienia, owrzodzenia i przetoki z krwistą, krwisto-ropną lub ropną wydzieliną. W przypadku ropowicy głębokiej niezbędne jest wdrożenie antybiotyków ogólnoustrojowych na podstawie wyników badania bakteriologicznego i antybiogramu. Poniżej opisano szczegółowo różne rodzaje ropowic pod kątem cech klinicznych. Ropowica powierzchniowa: a) Zespół przerostu bakteryjnego klinicznie charakteryzuje się rozlanym rumieniem, łuszczeniem i tłustym wysiękiem o białawym lub żółtawym zabarwieniu oraz nieprzyjemnym zapachu. Zmianom tym często towarzyszy świąd. Najczęściej zmiany występują na brzuchu, małżowinach usznych, w przestrzeniach międzypalcowych i międzypoduszkowych. b) Wyprzenie (intertrigo) lub ropowica fałdów skóry spowodowane są ocieraniem się o siebie fałdów skóry, wilgocią i temperaturą, co sprzyja namnażaniu się bakterii. Nazwa danej postaci zapalenia wskazuje na lokalizację zmienionej chorobowo okolicy, np.: wyprzenie fałdów twarzowych, ogonowych czy sromowych. W zmienionych miejscach skóra jest wilgotna, tłusta, może występować rumień oraz białawy, cuchnący wysięk. Przy ciężkich postaciach mogą wystąpić nadżerki i owrzodzenia. Ryc. 2: Ropne zapalenie skóry (wyprzenie ropne) fałdów twarzowych u buldoga angielskiego z atopowym zapaleniem skóry.; Zdjęcie: dr C. Lorente c) Ropno-urazowe zapalenie skóry, hot spot lub ostre sączące zapalenie skóry jest spowodowane bardzo silnym ogniskowym bodźcem świądowym, co powoduje lokalne urazy, zmiany nadżerkowe, wrzodziejące i wysiękowe oraz ogniskowe wyłysienie. Jest to bardzo ostry proces o znacznym nasileniu, który generuje nie tylko świąd, lecz także intensywny ból w danej okolicy. Jedną z najczęstszym przyczyn pierwotnych są ukąszenia pcheł. Rozpoznanie stawiane jest na podstawie obrazu klinicznego w połączeniu z wynikami badania cytologicznego. W obrazie cytologicznym widoczne są bakterie, zwykle ziarniaki, rzadko pałeczki, na ogół przy braku komórek zapalnych. Komórki zapalne, głównie zdegenerowane neutrofile są zwykle obecne w przypadkach nadżerek/owrzodzeń i wskazują na intensywny proces zapalny, który należy leczyć lekami przeciwzapalnymi (zazwyczaj miejscowymi kortykosteroidami). Niektóre przypadki mogą wymagać kilkudniowego podawania kortykosteroidów ogólnoustrojowych (w zależności od obrazu klinicznego). Leczenie polega na zapewnieniu higieny dotkniętego obszaru i stosowaniu środków antyseptycznych wraz z miejscowymi kortykosteroidami w przypadku zapalenia. Zawsze należy zidentyfikować przyczynę pierwotną i wdrożyć odpowiednie leczenie. Uwaga: Stosowanie antybiotyków nie jest konieczne Ropowica powierzchowna a) Liszajec (impetigo) objawia się u szczeniąt krostami zlokalizowanymi zwykle wyłącznie na brzuchu. U starszych psów z obniżoną odpornością można zaobserwować podobny proces, ale o cięższym przebiegu, z dużymi wiotkimi lub napiętymi krostami (liszajec pęcherzowy). b) Bakteryjne zapalenie mieszków włosowych jest najczęstszą postacią ropnego zapalenia skóry psów. W wyniku zmian zapalnych w mieszkach włosowych powstają ogniskowe, wieloogniskowe lub uogólnione wyłysienie z możliwą obecnością grudek, krost, strupów i kryzek naskórkowych. Towarzyszy temu świąd niezależnie od przyczyny pierwotnej. c) Powierzchowne rozszerzające się ropne zapalenie skóry charakteryzuje się zmianami w postaci grudek, krost i kryzek naskórkowych. Kryzki naskórkowe mogą być bardzo duże, ze znacznym rumieniem i złuszczaniem naskórka na obrzeżach. Zakażenie powoduje świąd w okolicy zmian. Ryc. 3: Kryzki naskórkowe; Zdjęcie: dr C. Lorente d) Skórno-śluzówkowe zapalenie ropne objawia się odbarwieniem postępującym w kierunku nadżerek-owrzodzeń oraz tworzeniem się strupów. Zmiany występują na połączeniach śluzówkowo-skórnych, przede wszystkim na wargach, ale czasem także na nosie, powiekach, sromie, czole i na skórze okolicy okołoodbytowej. Głównymi rozpoznaniami różnicowymi w tym przypadku są toczeń rumieniowaty krążkowy (ang. discoid lupus erythematosus DLE) i chłoniak epiteliotropowy skóry (ang. cutaneous epitheliotrophic lymphoma CEL). Postawienie właściwego rozpoznania jest niezwykle ważne, ponieważ rokowanie i leczenie tych trzech chorób jest zupełnie inne. Rozpoznanie stawiane jest na podstawie obrazu klinicznego i badania biopsji skóry. Przed pobraniem biopsji zaleca się wstępne leczenie antybiotykami ogólnoustrojowymi przez co najmniej tydzień, w celu zmniejszenia zmian histopatologicznych związanych z możliwym wtórnym powikłaniem bakteryjnym w przypadku DLE i CEL. Ryc. 4: Proszę zwrócić uwagę na obecność bakterii (ziarniaki w komórkach) wewnątrz neutrofili.; Zdjęcie: dr C. Lorente W przypadku obecności krost rozpoznanie opiera się na obrazie klinicznym i badaniu cytologicznym. W preparatach cytologicznych obserwuje się obecność bakterii w neutrofilach. Przypadki bakteryjnego zapalenia mieszków włosowych bez krost czy kryzek naskórkowych są trudniejsze do rozpoznania, ponieważ tylko biopsja może dać pewność co do postawionej diagnozy. Główne rozpoznania różnicowe dla bakteryjnego zapalenia mieszków włosowych to nużyca i zakażenie dermatofitami. Protokół diagnostyczny wymaga zatem wykonania trichogramu w celu zbadania obecności odlewów mieszków włosowych (wskazujących na zapalenie mieszków włosowych) i braku nużeńców (wykluczenie nużycy) oraz elementów grzybiczych lub zniszczenia struktury łodygi włosa. Jeśli głównym podejrzeniem jest dermatofitoza, należy przeprowadzić hodowlę w kierunku dermatofitów lub badanie PCR w kierunku dermatofitów. W leczeniu liszajca młodzieńczego zwykle wystarczą miejscowe środki antyseptyczne, najlepiej w formie kąpieli. Inne powierzchowne ropne zapalenia skóry o uogólnionej postaci wymagają miejscowego leczenia środkami antyseptycznymi i ogólnoustrojowej antybiotykoterapii. Przy ograniczonych zmianach może wystarczyć samo leczenie antyseptyczne a w razie potrzeby można dodatkowo wprowadzić miejscowe stosowanie antybiotyków. Ropne zapalenie śluzówkowo-skórne jest szczególnym procesem, bo chociaż jest to zapalenie powierzchowne wymaga długotrwałej antybiotykoterapii. Ropowica głęboka a) Czyraczność. Kiedy zakażenie bakteryjne powoduje znaczące zmiany mieszków włosowych, dochodzi do ich pękania lub czyraczności. Prowadzi to do pogłębienia zakażenia do warstwy środkowej i głębokiej skóry właściwej i powstania reakcji na ciało obce związanej z uwolnieniem włosa i keratyny do skóry właściwej. To z kolei prowadzi do ropno-ziarniniakowych zmian, które klinicznie mają postać guzków, przetok, wrzodów i strupów. b) Ropnie to otorbione skupiska ropy i tkanki martwiczej, które w obrazie klinicznym widoczne są jako rumieniowate, gorące i bolesne guzki. Zwykle spowodowane są penetracją czynników bakteryjnych przez rany kłute lub ugryzienia. c) Zapalenie tkanki łącznej jest zakażeniem i zapaleniem rozlanym obejmującym tkankę podskórną, zwykle miejscowym, ale bywa też odgraniczone. Towarzyszy mu obrzęk, ból i podwyższona temperatura danego obszaru. Warto zwrócić uwagę na młodzieńcze zapalenie tkanki łącznej, które nie jest procesem zakaźnym, a immunologicznym, wymagającym leczenia lekami przeciwzapalnymi/immunosupresyjnymi. Podstawą do rozpoznania ropowicy głębokiej jest obraz kliniczny, badanie cytologiczne, biopsja skóry oraz badanie bakteriologiczne. W obrazie cytologicznym czyraczności widoczny jest ropno-ziarniniakowy odczyn zapalny na ciało obce wywołany pęknięciem mieszków włosowych. Odczyn ten składa się w znaczącym stopniu z neutrofili i makrofagów, na ogół z udziałem eozynofili. Ryc. 5: W cytologii na ropno-ziarniniakowe zapalenie wskazuje obecność licznych neutrofili i makrofagów.; Zdjęcie: dr C. Lorente W preparatach cytologicznych pobranych ze zmian głębokich nie jest łatwe zaobserwowanie bakterii. W przypadku ropni widoczne w cytologii zapalenie ma neutrofilowy charakter z obecnością licznych bakterii wewnątrz komórek i poza nimi. Leczenie głębokiego ropnego zapalenia skóry wymaga stosowania antybiotyków ogólnoustrojowych w oparciu o wyniki badania bakteriologicznego i antybiogramu. W przypadku ropni konieczne jest jego chirurgiczne oczyszczenie oraz antybiotykoterapia. Czas trwania leczenia antybiotykami będzie zależał od głębokości zakażenia. W przypadku powierzchownych ropnych zapaleń skóry zwykle konieczne jest 3-4-tygodniowe leczenie, a w przypadku głębokich zmian leczenie trwa minimum 6-8 tygodni. Po wyleczeniu objawów klinicznych (całkowity brak zmian) leczenie należy kontynuować przez kolejne siedem dni w przypadku zakażeń powierzchownych i co najmniej 14 dni przy zakażeniach głębokich. Głównym czynnikiem bakteryjnym w ropnych zapaleniach skóry psów jest Staphylococcus pseudointermedius. Z tego względu przy pierwszym epizodzie zakażenia skóry niezagrażającego życiu, ze zmianami klinicznymi i cytologią wskazującymi na powierzchowne ropne zapalenie skóry, gdy jednocześnie nie ma podstaw do podejrzenia oporności bakterii, do leczenia można empirycznie wybrać cefalosporyny I generacji lub amoksycylinę/kwas klawulanowy. Uwaga: nigdy nie należy stosować antybiotyków drugiego rzutu (np. chinolony) lub trzeciego rzutu bez badania bakteriologicznego i antybiogramu. Masowe stosowanie antybiotyków jest zaniedbaniem i prowadzi do rozwoju oporności bakterii. Hodowla bakterii i antybiogram są niezbędne w następujących przypadkach: głębokiego ropnego zapalenia skóry lub zakażeniu zagrażającemu życiu; brak zgodności między objawami klinicznymi a badaniem cytologicznym; obecności bakterii pałeczkowatych w cytologii; zakażenia nieustępujące po antybiotykoterapii empirycznej; choroby lub leczenia immunosupresyjnego; niegojącej się rany zakażenia po zabiegu chirurgicznym lub leczeniu szpitalnym Zasadniczo większość ropowic jest wtórna do innej dermatologicznej lub pierwotnej choroby ogólnoustrojowej, którą należy zbadać, zdiagnozować i leczyć, aby uniknąć nawrotu procesu. Chorobami, które najczęściej wywołują ropne zapalenie skóry są choroby alergiczne, często występuje ono również przy zaburzeniach endokrynologicznych, niedoczynności tarczycy i nadczynności kory nadnerczy. Niemniej każda choroba skóry może wywołać nadmierny wzrost bakterii, prowadząc do wtórnego zakażenia bakteryjnego. Pierwotne i idiopatyczne nawracające ropowice występują rzadko i rozpoznaje się je po wykluczeniu innych potencjalnych chorób pierwotnych. W przypadku idiopatycznego nawracającego ropnego zapalenia skóry konieczna jest często długotrwała antybiotykoterapia i dostosowanie schematów leczenia w celu zapobiegania nawrotom. dr Carmen Lorente, DVM, PhD, DipECVDR Kategoria: Inne, Dodano: Róg skórny to termin określający odgraniczoną zmianę o charakterze rogowym, kształtu stożkowatego lub cylindrycznego. Zwykle obserwuje się zmiany pojedyncze, natomiast mogą one występować również w liczbie mnogiej. Średnica zmiany nie przekracza kilku milimetrów, a długość 2-3 centymetrów [2]. Należy jednak odróżnić róg skórny od masy keratynowej nawarstwiającej się w przebiegu danej zmiany. Rogi skórne muszą wysokością przekraczać swoją średnicę w jej najszerszym punkcie [7]. Pochodzenie rogu skórnego opisywane jest w literaturze, zarówno weterynaryjnej, jak i ludzkiej, jako niejednoznaczne. Zazwyczaj są to zmiany niezłośliwe (np. rogowiak lejkowy) [3]. Jednakże występują również zmiany o charakterze przedzłośliwym (np. hiperkeratoza posłoneczna) czy złośliwym (np. rak płaskonabłonkowy) [1, 3]. Zwykle są niebolesne, nie powodują świądu. Zmiany o charakterze rogowiaka lejkowego mogą w niektórych przypadkach powodować dyskomfort podczas palpacji [6]. Rogowiak lejkowy jest nowotworem łagodnym wywodzącym się z mieszków włosowych. U psów występuje rzadko, z reguły cechuje go szybki wzrost [6]. Pojawia się jako guz pojedynczy lub mnogi. Charakteryzuje się proliferacją poszczególnych warstw komórek nabłonkowych, układających się w kształt przypominający przesmyk lejka [6, 8]. Typowy rogowiak lejkowy składa się z wyraźnie odgraniczonego, wklęsłego obszaru, wypełnionego keratyną, penetrującego skórę lub tkankę podskórną, otwierającego się ponad powierzchnię naskórka [6, 9]. Masa keratynowa określana może być jako perła rogowa (mniejsza) lub róg skórny (większa) [6, 9]. Rasami predysponowanymi do występowania rogowiaków lejkowych są • elkhund szary (norweski), • terrier tybetański, • kerry blue terrier, • briard. Zmiany te pojawiają się w większości u psów młodych oraz w wieku średnim, częściej u samców niż samic [6, 8]. Lokalizacja zmian o charakterze rogu skórnego u człowieka ogranicza się do obszarów ciała ciągle narażonych na działanie promieni słonecznych – głównie dotyczy to twarzy, uszu, nosa, przedramion oraz górnej powierzchni dłoni [1]. W medycynie weterynaryjnej w przypadku kotów miejscem predylekcyjnym do występowania rogów skórnych są opuszki palców, okolice śródręcza oraz śródstopia [2]. U psów za miejsca predylekcyjne uznać można głowę, opuszki palców, grzbiet oraz oczy [6, 8]. W medycynie ludzkiej w badaniu przeprowadzonym u osób, u których wystąpiły zmiany o charakterze rogu skórnego, stwierdzono, iż 61% wszystkich rogów skórnych pochodzi ze źródła o charakterze niezłośliwym, natomiast 39% ma podłoże przedzłośliwe lub złośliwe [1, 4]. Dodatkowo ustalono, iż rogi skórne o podłożu przedzłośliwym lub złośliwym mają większe szanse wystąpić u osób, u których wcześniej stwierdzano zmiany skórne złośliwe, niekoniecznie będące jednak zmianami o charakterze rogu skórnego [1, 5]. W medycynie weterynaryjnej badań o takim charakterze dotychczas nie przeprowadzono, jednakże autorzy publikacji wielokrotnie podkreślają fakt, że większość rogów skórnych ma podłoże niezłośliwe [2, 3, 8]. Można zatem założyć, iż powyższe dane procentowe będą miały znaczenie kliniczne również w medycynie weterynaryjnej. Fot. 1 Fot. 2. Etiologia Etiologia rogu skórnego pozostaje niewyjaśniona [3]. Nie może on być definitywnie zidentyfikowany inaczej niż poprzez biopsję/badanie histopatologiczne skóry otaczającej daną zmianę [1, 3]. Źródłem pochodzenia rogu skórnego mogą być • wirus brodawczaka skórnego, • posłoneczna hiperkeratoza skóry, • rak płaskonabłonkowy, • rogowiak lejkowy, • mastocytoma. U kotów stwierdzono korelację występowania zmian o charakterze rogu skórnego z pozytywnym wynikiem testu na obecność wirusa białaczki (FeLV) [2, 3]. Zmiany takie lokalizują się głównie na opuszkach palców. Podobnie jak w przypadku psów, zmiany te są odgraniczone, wyrastają z miejsca, gdzie powierzchnia naskórka jest zmieniona hiperplastycznie [2]. Dodatkowo badanie histopatologiczne skóry oraz naskórka dookoła zmiany u kotów z pozytywnym wynikiem testu na białaczkę pokazało, iż znajdujące się w preparacie keratynocyty można było określić jako eozynofilne, apoptyczne oraz wielojądrowe [2]. Z kolei badanie przeprowadzone na preparacie pochodzącym od kota z negatywnym wynikiem testu na białaczkę nie wykazało specyficznych i powtarzalnych cech dotyczących badanych keratynocytów [2]. Obraz biopsyjny/histopatologiczny zmiany o charakterze rogowiaka lejkowego u psa cechuje się występowaniem cysty lub guzka, w którego centralnej części występuje otwór wyścielony komórkami płaskonabłonkowymi (o bladej, eozynofilnej cytoplazmie) oraz złogami keratyny [6, 8]. Często również dookoła takiej zmiany występuje naciek komórek zapalnych [6, 8]. W bardzo rzadkich przypadkach rogowiaki lejkowe mogą dawać przerzuty do tkanki kostnej oraz chrząstki [9]. Opis przypadku Do lecznicy weterynaryjnej w Sopocie został przyjęty pies, kastrowany, rasy hovawart, w wieku 5 lat, o masie ciała 36 kg. Przyczyną wizyty była zauważona przez właścicieli zmiana o charakterze rogowym, wyrastająca ze skóry, znajdująca się w 1/3 końcowej długości ogona. Wywiad oraz badanie kliniczne Dzień przed wizytą, podczas zabawy z psem właściciele wyczuli na ogonie zwierzęcia pojedynczą, twardą zmianę o charakterze rogowym. Wcześniej nie była ona wyczuwalna, jednak ze względu na lokalizację (wśród bujnej sierści psa, przy końcówce ogona) trudno było ustalić moment jej pojawienia się. Według właścicieli pies w ogóle nie interesował się zmianą, nie próbował jej drapać ani lizać. Była to jedyna tego typu zmiana, występująca na ciele psa. Wcześniej właściciele nie stwierdzili u psa zmian o podobnym charakterze. Dodatkowo, w kilku miejscach w tkance podskórnej stwierdzono występowanie zmian o charakterze guzowatym, wolno rosnących, niebolesnych, uszypułowanych, o średnicy od 1,0 cm do 2,5 cm. Powierzchnia zmian była gładka, a same guzki przesuwalne wobec podłoża, w badaniu palpacyjnym przypominające spoistością kaszaki. Właściciele nie wyrazili zgody na usunięcie zmian ani badanie biopsyjne. Samopoczucie psa zostało określone jako bardzo dobre: był żywotny i wesoły, apetyt zachowany, brak problemów z defekacją, mikcją i poruszaniem się. W badaniu klinicznym nie stwierdzono odchyleń od normy. Postawiono wstępne rozpoznanie: róg skórny o nieznanej etiologii. Pies został skierowany na pełne badania morfologiczne i biochemiczne krwi oraz kwalifikację do zabiegu chirurgicznego usunięcia zmiany o charakterze rogowym. Opis zmiany Wizyta I – zmiana o charakterze rogowym wyrastająca ze skóry/tkanki podskórnej. Skóra dookoła wyrastającej zmiany zmieniona na przestrzeni około 0,5 cm – uwypuklona, lekko zaczerwieniona, widoczny delikatny obrzęk tkanek. Brak wysięku czy świądu. Zmiana rogowa przypominająca psi pazur, o długości około 1,5 cm (fot. 1). Wizyta III (dzień zabiegu operacyjnego) – od czasu pierwszej wizyty, przez 4 dni zmiana o charakterze rogowym urosła o około 0,5 cm, jednocześnie wskazując na krótki okres od momentu pojawienia się na ciele psa do momentu pierwszej wizyty w lecznicy (fot. 2) Wyniki badań Wyniki morfologii oraz biochemii krwi przed zabiegiem chirurgicznym przedstawione zostały w tabelach 1 i 2. Zabieg chirurgiczny Postępowaniem z wyboru w terapii rogu skórnego/rogowiaka lejkowego zarówno u psów, jak i u kotów jest zabieg chirurgiczny pozwalający na bezwzględne usunięcie danej zmiany [3, 6]. Zwykle zachowanie odpowiednio szerokiego marginesu podczas usuwania zmiany przynosi pozytywny efekt i nie powoduje nawrotów [8]. Jednakże dzieje się tak głównie u osobników, u których wykształciła się pojedyncza zmiana [8, 9]. U psów posiadających zmiany mnogie dużo częściej dochodzi do wznowy oraz przerzutów. W przypadku zmian licznych zwykła interwencja chirurgiczna może okazać się niewystarczająca. Proponuje się wtedy leczenie wykorzystujące metody kriochirurgii łączone z doustnym podawaniem retinoidów (izotretynoina, etretinat) [8]. Stosowanie retinoidów ma zapobiegać powstawaniu nowych zmian oraz wstrzymać, a niekiedy nawet cofnąć wzrost niewielkich już istniejących zmian [8]. Jednakże pamiętać należy o skutkach ubocznych działania retinoidów, takich jak zapalenie spojówek, świąd, rumień, objawy ze strony przewodu pokarmowego, oraz o ich silnym działaniu teratogennym [8]. W opisywanym przypadku ze względu na ograniczone pole oraz zamysł zachowania największego możliwego marginesu cięcia otaczających tkanek zdecydowano się na amputację końcówki ogona wraz z całą występującą na niej zmianą (fot. 3). Zabieg przeprowadzono w znieczuleniu ogólnym. Amputacji dokonano pomiędzy kręgami ogonowymi, skracając tym samym ogon psa o cztery kręgi. Na końcówkę ogona założono trzy szwy materacowe – dwa podskórne i jeden szew skórny. Ranę zabezpieczono opatrunkiem osłaniającym, pies otrzymał kołnierz, antybiotyki oraz leki przeciwbólowe. Po zabiegu operacyjnym końcówkę ogona wraz z występującą na niej zmianą rogową przekazano do laboratorium w celu wykonania badania histopatologicznego (fot. 4). Fot. 3. Fot. 4. Wyniki badań – badanie histopatologiczne zmiany oraz skóry dookoła zmiany W powierzchownych, środkowych i głębszych warstwach skóry właściwej stwierdzono obecność dużych rozmiarów cystowatej struktury otwierającej się na powierzchnię naskórka. Zmiana była wypełniona bardzo dużą ilością złogów keratyny powierzchownie ulegającej rogowaceniu, znacznie wystającej nad powierzchnię naskórka. Ściana cysty zbudowana z proliferujących komórek (w formie kontaktujących się ze sobą gniazd komórkowych), niekiedy objętych centralną hiper- i parakeratozą. Zmiana usunięta w całości. Diagnoza: infundibular keratinizing acanthoma (rogowiak lejkowy) wraz ze wzrastającym ponad powierzchnię naskórka czopem keratynowym (rogiem skórnym). Pacjent znajduje się pod stałą opieką lecznicy weterynaryjnej i jest monitorowany w celu wykluczenia występowania ewentualnej wznowy/przerzutów zmian o charakterze rogowym na powierzchni ciała. Piśmiennictwo: 1. Copcu E., Sivrioglu N., Culhaci. N.: Cutaneous horns: are these lesions as innocent as they seem to be? – A Case Report. “World Journal of Surgical Oncology”, 2004, 06. 2. Gross Ihrke Walder Affolter Skin Diseases of the Dog an Cat – Clinical and Histopathologic Diagnosis. 2005, 22, 562-563. 3. Medleau L., Hnilica Dermatologia małych zwierząt. Kolorowy atlas i przewodnik terapeutyczny, wyd. I polskie, red. J. Popiel: 2008, 445-446. 4. Yu Pryce Macfarlane Stewart A histopathological study of 643 cutaneous horns. „Br J Dermatol” 1991, 124: 449-452. 5. Spira J, Rabinovitz H: Cutaneous horn present for two months. “Dermatology Online Journal”, 2000, 6(1):11. 6. Tavasoly A. , Gholami H. ,Rostami A. et al.: Clinico-histopathologic and outcome features of cutaneous infundibular keratinizing acanthoma: a case report and literature review. “World Journal of Surgical Oncology”, 2014, 12:173. 7. Yang Kim Lee et al.: A Case of Cutaneous Horn Originating from Keratoacanthoma. “Annals of Dermatology”, 2011 Feb; 23(1): 89-91. 8. Harvey McKeever Choroby skóry psów I kotów – Kolorowy atlas. I podręcznik. 2006. 9. Goldschmidt K., Goldschmidt McManus P.: Canine Infundibular Keratinizing Acanthoma – Student Case Study. University of Pennsylvania School of Veterinary Medicine, 2000. 10. Kaldrymidou H., Leontides L., Koutinas Saridomichelakis Karayannopoulou M.: Prevalence, distribution and factors associated with the presence and the potential for malignancy of cutaneous neoplasms in 174 dogs admitted to a clinic in northern Greece. “J Vet Med A Physiol Pathol Clin Med” 2002, 49:87-91. Autor: lek. wet. Katarzyna Śmiejan Lecznica Weterynaryjna lek. wet. Jacka Irzyłowskiego w Sopocie Zdjęcia: Z zasobów autorki Streszczenie: Pięcioletni pies rasy hovawart został przyjęty do lecznicy weterynaryjnej ze zmianą rogową wyrastającą ponad powierzchnię skóry, zlokalizowaną na końcówce ogona. Przeprowadzone badanie kliniczne pozwoliło sklasyfikować zmianę jako róg skórny o nieznanej etiologii. Wykonano zabieg chirurgiczny, decydując się na amputację końcówki ogona . Celem zabiegu było całkowite usunięcie zmiany z zachowaniem obszernego marginesu otaczających tkanek. Badanie histopatologiczne przeprowadzone po usunięciu zmiany pozwoliło ustalić pochodzenie rogu skórnego, klasyfikując jego podłoże jako rogowiak lejkowy – łagodny nowotwór pochodzący z mieszków włosowych. . Przejdź do następnej strony płyn gromadzi się wewnątrz torbieli skóry u psów, powodując obrzęk na powierzchni skóry. Zdjęcie: dr James Askew, DVM Czy twój pies cierpi na torbiele skóry? a może znalazłeś guzek skóry i nie jesteś pewien czy to torbiel czy nie., tak czy inaczej, w tym artykule mogę pomóc ci zrozumieć, co torbiele skórne u psów są, co z nimi zrobić, i kiedy się martwić. torbiele skórne u psów Ralph był jasnookim owczarkiem niemieckim. rodzina przywiozła go do mojej kliniki, ponieważ pękła torbiel na ramieniu psa, pozostawiając lepki bałagan w futrze. Ralph miał kilka torbieli, które pojawiały się od czasu do czasu. Tym razem jednak otwarta rana została zainfekowana i wymagała oczyszczenia i antybiotyków., torbiele wydają się występować w średnim wieku lub starszych psów i są najczęściej związane z ras takich jak owczarki niemieckie, bokserki i Cocker spaniele. technicznie rzecz biorąc, torbiel jest workiem w skórze wyłożonym komórkami wydzielniczymi. Płyn gromadzi się wewnątrz worka, powodując obrzęk na powierzchni skóry. Niektóre torbiele pozostają płynne, podczas gdy dla innych, ciecz wysycha z czasem, pozostawiając twardszy, seropodobny materiał wewnątrz., torbiele skóry u psów nie są niebezpieczne, choć czasami to, co wygląda jak torbiel jest rzeczywiście guz. Dlatego należy omówić grudki i guzki psa z lekarzem weterynarii. Zdjęcie: indichick czy torbiele skóry u psów są niebezpieczne? nie, torbiele same w sobie nie są niebezpieczne. największym ryzykiem związanym z torbielami jest to, że guzek jest błędnie diagnozowany jako torbiel, podczas gdy w rzeczywistości jest to guz., aby tego uniknąć, większość lekarzy weterynarii wbije cienką igłę w guzek i odsysa strzykawkę. Torbiel powinna dawać małą próbkę rdzenia wewnętrznego, co jest łatwym sposobem potwierdzenia diagnozy. inne oznaki, że guzek u psa jest torbielą skórną to: guzek ma okrągły kształt. bryła ma wyraźne krawędzie i możesz czuć się dookoła. jest powierzchowna, co oznacza, że można ją podnieść i odsunąć od tkanek leżących u podłoża., nie swędzi (swędzenie może być oznaką szczególnego agresywnego typu nowotworu skóry). wolno rośnie. To powiedziawszy, zawsze najlepiej, aby każdy nowy guzek był sprawdzany przez weterynarza. Zmierz i zapisz rozmiar guzka i zrób zdjęcia, aby Ty lub twój weterynarz mogli zobaczyć, czy guzek jest coraz większy. torbiele skóry u psów nie są ogólnie niebezpieczne, ale jeśli się zarazić, nadszedł czas, aby zobaczyć się z weterynarzem., Zdjęcie: s2ublack Jak wygląda torbiel u psa? znajduje się na powierzchni skóry lub tuż pod powierzchnią. czuje się jak okrągły guzek. jest miękki lub wypełniony płynem. torbiele na powierzchni są często łyse i związane z plastrem wypadania włosów. gdy ciśnienie gromadzi się wewnątrz torbieli psa, czasami rozwija się słaby punkt. Następnie, jeśli torbiel zostanie wybita, może pęknąć z płynem wyciekającym przez ten słaby punkt. zawartość torbieli różni się znacznie, w zależności od typu., Możemy znaleźć wszystko, od przezroczystej, słomkowej cieczy w środku po popielaty, serowy materiał. pamiętasz Ralpha? Jego torbiel miała zawartość przypominającą ser, ale rozwinęła się wtórna infekcja. czy karma dla Twojego zwierzaka została wycofana? Sprawdź teraz: Blue Buffalo • Science Diet • Purina • Wellness • 4health • Canine Carry out • Friskies • Taste Of The Wild • Zobacz ponad 200 marek… sprawdź teraz!, operacja zwykle nie jest wymagana Jeśli twój weterynarz potwierdzi, że guzek jest torbielą, nie ma potrzeby jego usuwania. wskazania do usunięcia obejmują: torbiele, które złapać pod kołnierzem lub uprzęży, lub są uszkodzone, gdy pies jest szczotkowany torbiel pęknięcia, który jest zainfekowany (jak Ralph był) i nie reaguje na antybiotyki chirurgiczne usunięcie torbieli skóry u psów jest stosunkowo prosta procedura, w zależności od lokalizacji., Operacja Twojego zwierzaka może być często wykonywana pod sedacją i znieczuleniem miejscowym, gdy dostęp do torbieli jest łatwy. pies jest przygotowany do chirurgicznego usunięcia torbieli skóry. Zdjęcie: Muszka Weterynarz czy należy zrobić torbiel psa? nie, proszę go nie otwierać. Wyciskanie torbieli może wymusić jego zawartość do otaczającej tkanki, gdzie wywołuje reakcję ciała obcego, powodując obrzęk i stan zapalny., ale jeśli pęknie torbiel, co zdarza się od czasu do czasu, wykonaj następujące czynności: przycinaj włosy i umyj obszar słabą słoną wodą. delikatnie wydoić resztę zawartości torbieli. Monitoruj Otwór pod kątem oznak infekcji, takich jak śmierdząca, żółto-zielona wydzielina. przyjemną rzeczą w świeżo pękniętej torbieli jest to, że guzek znika na chwilę. Ale jest to tylko tymczasowe, ponieważ podszewka jest nadal obecna i może wydzielać więcej materiału. Oznacza to, że gdy skóra się zagoi, torbiel powoli się napełni., a co do Ralpha, to przewiduję, że zarażona przez tego psa torbiel wyleczy się i nie spowoduje dalszych problemów … do następnego razu pęknie. Ta zawartość zdrowia zwierząt domowych została napisana przez lekarza weterynarii, dr Pippa Elliott, BVMS, MRCVS. Ostatnio przeglądane: Wrzesień 2010 2, 2019. jeśli masz pytania lub wątpliwości, zadzwoń do weterynarza, który jest najlepiej wyposażony, aby zapewnić zdrowie i dobre samopoczucie Twojego zwierzaka., Ten artykuł służy wyłącznie celom informacyjnym i nie zastępuje profesjonalnej porady medycznej, diagnozy lub leczenia. Zobacz dodatkowe informacje. Strona główna / Produkty otagowane „rak skóry u psa” / Strona 2 Wyświetlanie 10–18 z 55 wyników K9 Thorn Szelki dla psa Bravo Black duży pies 299,00zł Sprawdź sam Vidaxl Kojec dla psa srebrny 6,05 m²stalowy (3082231) 1 507,00zł Sprawdź sam Chaba Szelki Reg 0 30Cm Morska 13,99zł Sprawdź sam Pet Republic Dla Psów Dużych Ras Z Wątróbką I Warzywami 10X1250G 79,90zł Sprawdź sam Hill’S Prescription Diet Urinary Stress + Metabolic 3Kg 112,70zł Sprawdź sam Nature Land Siano Z Burakiem Dla Gryzoni I Królików 650 G 12,99zł Sprawdź sam Mac’S Kitten Zestaw Dla Kociąt Mix 3X400G 27,49zł Sprawdź sam Hunter Obroża Convenience Reflect Glow 69164 (47 – 55 Cm) Biało-Czarny 53,34zł Sprawdź sam Clausen Wabik Roedeercall Contact Na Sarny 189,00zł Sprawdź sam

rak skóry u psa zdjęcia